As I sit in the garden of the Templar castle in Tomar, I am suddenly reminded of our visit to the garden of the Orval monastery a few weeks ago, when we completed our five-day retreat with our group around the famous Source of Mathilde. We had gone through such an intense process in the privacy of our workspace that we really needed to go outside, walk into nature, embrace the world again. After intensely turning inward, the outward focus manifests in a completely different way. Or as I experience it: from the sacred feminine (yin) the sacred masculine (yang) arises: if you dare to go deep, uncovering layers of pain, anger or sadness, you encounter a deeper layer of life, of joy, of authenticity that flows through your veins and encourages you to take spontaneous action in a complete different way than you used to do.
And so we sat around the source, humming and singing like children. We honored Mathilde for what she had brought to this place, we thanked old King Dagobert and the other Merovingians who, as kings of the heart in this region, had professed Celtic Christianity and who were buried in the garden of the monastery. We admired the old ruins and walked through the gardens with wonderment, open eyes, and a broad smile. Not like noisy tourists, just happily embracing life, as well as the thick central tree in the garden of the monastery. Until we heard a Dutch-speaking guide, a young woman in a suit, scornfully say to her group “that it was a shame to witness how some of us lacked respect for this place”.
Suddenly I could feel the pain we all must have felt as children. That moment when we gave ourselves to the world joyfully, unsuspectingly, from a source of pure authenticity, and we were suddenly paralyzed in this spontaneous expression by a kind of severe, correcting and unconnected voice. The desperation we felt, not understanding what we did wrong, the voice being like a kind of scratch on the record so that we could no longer hear the inner music. An intervention that was confusing the inner voice that told us what was right, blocking the flow of life that spontaneously moved us, depriving us of an intuition that could have guided our entire further life. Call it the proverbial fall from paradise. We all suffer so much from it; I don’t think there is any exception to it.
It surprised us that afternoon in Orval, because for a moment we spontaneously forgot that as adults we were supposed to ‘adapt’, ‘behave’, and ‘be in control’. Oh god yes, right, sorry we forgot. Even if we end every retreat with the same warning: ‘Be careful when you step back into the normal world, because the field we have opened will collide with the world as it is now.’ That authentic joy, that opened heart, is not easily understood, not always welcomed, even often scorned. We must actively learn to deal with the tension between these still separate worlds.
Sitting in the monastery garden of Tomar I recall the haunting documentary Godforgotten (Godvergeten) that Ton and I watched the day before; a documentary on the long silenced but appalling sexual abuse of children by clergymen. And once again I realize how much the Catholic Church has been contributing to suppressing that deep authentic life force, our sexuality, our inner joy and motivation, the sacred feminine, but also the sacred masculine, the archetypal Green Man, or the Celt, the Warrior, the one who raises his sword to protect the feminine and the Earth. The one who knows how to use that primal power for a good cause. If you suppress this strong energy – in their own ranks, but by extension throughout the world – it can no longer find a healthy expression. Just because one suppresses an energy does not mean it no longer exists. Energy cannot be controlled; energy goes its own way. What you oppress only grows in the dark caverns of the psyche and in the basements of boarding schools; it escapes through cracks and crevices, and tries in an unhealthy, toxic and unlawful way to regain what it once lost: the pure innocence of a child. And by doing so: access to the spontaneous, infinite flow of life.
It is extremely painful and excruciating. But it is so important to realize how we all – church fathers and female guides in suits – contribute to this in our own way, of course to a greater or lesser extent. How afraid we are of that underlying flow of life, that pleasure, that spontaneity, that power that lurks somewhere deep within us and could run away with us. Oooww, so scary, because what then…? What if…? How much have we all been victims of the same vital oppression.
And yet that energy calls out to be liberated. And it will shout louder and louder, until we are able to liberate that natural connection we have with Life, and use it in a healthy, creative, joyful and authentic way.
I wonder why those thoughts pop up on my first morning visit to the Templar Hill of Tomar. Could it be that this place we decided to live in, is essentially about this theme…?
(to be continued)
GODGEKLAAGD
Zit ik in de tuin van het tempelierskasteel in Tomar, moet ik plotseling terugdenken aan ons bezoek aan de tuin van het klooster van Orval, enkele weken geleden, toen we in september met onze groep onze vijfdaagse afrondden rond de befaamde bron van Mathilde. We hadden in de beslotenheid van onze werkruimte zo’n intens proces achter de rug dat we enorm toe waren aan buitengaan, de natuur inlopen, de wereld weer omarmen. Na intens naar binnen keren, richt je je op een heel andere manier weer naar buiten. Of zoals ik het ervaar: uit het sacrale vrouwelijke (yin) ontstaat het sacrale mannelijke (yang): als je diep durft te gaan, kom je onder pijn, woede of verdriet een diepere laag tegen van leven, van vreugde, van authenticiteit die als vanzelf door je aderen gaat stromen en die je aanzet tot spontane doorleefde actie.
We zaten dus rondom de vijver te neuriën en te zingen, als kinderen, we eerden Mathilde voor wat ze deze plek had gebracht, we dankten de oude koning Dagobert en de andere Merovingers die als hartskoningen in deze streek het Keltisch christendom hadden beleden en die in de tuin van het klooster begraven lagen, bewonderden de oude ruïnes en liepen met verwonderde ogen, open blik, brede smile door de tuinen van het klooster. Niet als luidruchtige toeristen, niet oneerbiedig baldadig, maar gewoon blij, spontaan, het leven en de dikke centrale boom omarmend. Tot we een Nederlandstalige gids, een jonge vrouw in mantelpak, smalend tegen haar groep hoorden zeggen “dat het toch wel erg was dat sommigen geen eerbied hadden voor deze plek”.
Ineens kon ik de pijn voelen die we allemaal als kind moeten hebben gevoeld. Dat moment dat we in volle vreugde onszelf aan de wereld gaven, blij, niets-vermoedend, vanuit een pure authenticiteit – en plots een soort aangepaste, bijtende, betweterige stem ons in dit spontane zijn lamlegde. De ontreddering die we dan voelden, het niet-begrijpen wat we fout deden, als een soort kras op de plaat waardoor we daarna de innerlijke muziek niet meer konden horen. Het verwarren van de innerlijke stem die ons vertelde wat goed was, het blokkeren van de levensstroom die ons spontaan bewoog, het ons ontnemen van een intuïtie die leidraad had kunnen zijn voor ons hele verdere leven. Noem het de spreekwoordelijke val uit het paradijs. We lijden er allemaal zo ontzettend onder; ik denk dat er geen enkele uitzondering op is.
Het verraste ons, die middag in Orval, omdat we heel even spontaan vergeten waren dat we ons als volwassenen moesten ‘aanpassen’ en ‘ons gedragen’, ‘beheersd zijn’. Och god ja, da’s waar. Nochtans zeggen we het na elke retraite: ‘Let op als je weer de gewone wereld instapt, want het veld dat we geopend hebben zal botsen met de wereld zoals die nu is.’ Die authentieke vreugde, dat geopende hart, wordt niet zomaar begrepen, niet altijd verwelkomd, zelfs vaak actief bestreden. We moeten actief leren omgaan met de spanningsboog tussen die nog steeds gescheiden werelden.
Mijmerend in de kloostertuin van Tomar denk ik ook aan de beklijvende reeks ‘Godvergeten’ die Ton en ik gisteren uitkeken. En besef ik nog maar eens hoezeer de katholieke kerk twee millennia lang heeft bijgedragen aan het onderdrukken van die diepe authentieke levenskracht, onze seksualiteit, onze innerlijke vreugde en drijfveer, het diepvrouwelijke, maar daarmee ook het diepmannelijke, de archetypische Wildeman, of de Kelt, de Krijger, hij die zijn zwaard heft voor het vrouwelijke en voor de Aarde. Hij die die oerkracht weet aan te wenden voor de goede zaak. Als je die onderdrukt, weet die energie – ook en vooral in hun eigen gelederen, maar in uitbreiding in de hele wereld – geen gezonde uitweg meer te vinden. Het is niet omdat je een energie onderdrukt dat hij er niet meer is. Energie valt niet te beheersen. Energie gaat zijn eigen weg. Wat je onderdrukt, gaat in de donkere spelonken van de psyche en in de kelders van de internaten alleen maar groeien, ontsnapt via kieren en spleten, en probeert op een ongezonde, toxische en onrechtmatige manier datgene weer te bemachtigen wat het ooit verloren is: de pure onschuld van een kind. De toegang tot de spontane, oneindige levensstroom.
Het is enorm pijnlijk en godgeklaagd. Maar het is zo belangrijk om te beseffen hoe we er allemaal op onze manier – uiteraard in meer of mindere mate – aan meedoen, kerkvaders en vrouwelijke gidsen in mantelpak. Hoe bang we zijn voor die onderliggende levensstroom, dat plezier, die spontaniteit, die kracht die ergens diep vanbinnen in ons schuilt en met ons op de loop zou kunnen gaan. Want ojee, wat dan…? Omdat we allemaal, als cultuur, in wezen slachtoffer zijn geworden van dezelfde vitale onderdrukking. En toch roept die energie om bevrijd te worden. En zal die steeds harder roepen, tot we die connectie met het Leven – na tijdperken van aanpassing en rationalisering – weer kunnen bevrijden en op een gezonde, creatieve, vreugdevolle en authentieke manier hanteren.
Zo vreemd dat die gedachten in me opkomen, op mijn eerste ochtendbezoek aan de tempeliersheuvel van Tomar. Zou het kunnen, zo vraag ik me opeens af, dat deze plek in wezen hierover gaat…?
(wordt vervolgd)
