During our three-year journey into the unknown, I was hardly prompted to seek external information. You would think that such a trip would give a huge space of free time, time to read and do all sorts of fun things you never get around to otherwise. But the trip in itself absorbed so much attention and required me to stay in the here and now to such an extent that there seemed to be no time for reading. “Stop living in your mind!”, was the order all the way. And in retrospect, that was just as well. Because not knowing makes you rely more purely on your instincts, so you cannot be distracted by wishful thinking or stories you want to believe yourself. And therefore can end up somewhere you would never have thought of, but apparently really need to be. For whatever reason. In my case, in Portugal and, more precisely, in Tomar.
Now that we have been living here for several months and we are soon holding a four-day event in the city, I decided to finally read the book we had been trying to get our hands on for a year, but which kept slipping away from us: First Templar Nation by Portuguese-British researcher Freddy Silva. A book that describes his research on Portugal, specifically 12th-century Portugal, where all kinds of groups tried to establish a kind of utopian empire.
And the more I read, the more my mouth drops open to all sorts of themes we have bumped into in our lives, which somehow seem to come together in this place. Fate has its peculiar way of nudging you in the back and whispering to you that you have something to do that you yourself would never, ever think of doing. Or that you are only reluctantly willing to give in to. Something that seems too weird at times, and that normal life is all too happy to keep you away from. I plead guilty.
A few years ago, when we were in Orval, we decided to visit the city of Metz, one of the former capitals of the Merovingian kingdom of Austrasia (from the 6-7th century AD). Near an old Templar chapel in that city, we were told that we had to summon the young Templars again. Because today’s young people would need this kind of compass to believe in the future again. The assignment was not so strange; the new generations must be offered a hopeful vision of mankind, society and the future if they are to find any sense in the world of today. But how to weave the idea of Templars into that in the 21st century was totally foreign to us and certainly to me. I knew vaguely about the Templars, but I often find the past too fraught and full of conflicting stories to engage with it constructively. So we forgot about that call just as quickly.
Until we ended up here in Portugal, right in the ancient capital of those famous Templars. And so I read Freddy Silva’s book and discovered how strong the link is between Orval, where we have been working for years, and Portugal. Between ‘our’ Belgian Godfrey of Bouillon, the flemish noble knight with Merovingian blood, standing in full splendour on the Place Royale in Brussels, and the first Templar King Afonso Henrique of Portugal. Between the time of the Templars and this time. Between the area in Portugal where we ended up and Israel.
Silva documents how in the area of Portugal where we now live in the early 12th century, a network of courtly men – travelling between Orval, Burgundy, Portugal and Jerusalem – created a strong and influential network of Knights Templar. These were – I gather from his account – not the historically known Templars who protected pilgrims on their route to Jerusalem. Nor were they the marauding crusaders who sought to conquer these holy sites, sometimes wreaking havoc. On the contrary, it was a handful of initiated men who wanted to live in peace with the other cultures and to embody, protect and pass on a body of thought that had gone underground. A body of thought that revolved around simplicity, the heart, the inner connection of light and dark and personal liberation – an ideal that the Catholic Church was not exactly keen on.
Of course, Ton and I knew those old Gnostic stories. We associated them with the time of the 18th dynasty in Egypt in the 2nd millennium BC, with druidic knowledge among the ancient Celts, with the Essenes around the beginning of the era, with the Merovingians in the 6th-7th centuries in central Europe, with the Cathars around the 12th century in France, and somewhere with the Templars in the same country. As if every few centuries, the ideas wanted to rise again somewhere. But we had no idea that Portugal played any role in this, and certainly not such an important one. Because – so Silva tells us – it was precisely in the county of PortuCale that, at the very beginning of the 12th century, everything was prepared to found the first Templar Nation: a country ruled by a king who was himself Templar Knight, with the approval of a pope who himself belonged to the brotherhood. And it is perhaps for this reason that since the 13th century, that same country has kept the tradition alive of preparing for the third millennium, an era in which spirit would inspire us directly without the intervention of any church.
So many pieces of the puzzle are falling together and definitely want to tell us something. Or tell me something. Because besides the big historical story, I am always looking for the small story. What does this mean for me, for the people around me in these times? And when I think of this, I can feel the part in me that sometimes gets lost in this world, the part that no longer knows where all this is heading. And then I am reminded of the young people who are looking for direction and way to build their future. I realise how much they need a strong ideal, a new story. A story adapted to our times, but at the same time not built on quicksand. On the contrary, a story deeply rooted in the essence of our humanity. Deeply rooted in a tradition, in something that many groups of people have tried to live up to and put down before them. Something universal that has existed in different cultures and whose core has never really been lost. So that from that core, something new can be rebuilt in all eras to suit that era.
Now that we have landed in Tomar, there seems to be no escape. Something wants to be remembered that can be valuable for now and the times to come. A thought that looks inwards rather than outwards. That knows how to embrace light and dark. That knows how to connect feminine and masculine and other opposite poles. That calls for brother/sisterhood and at the same time for personal responsibility and personal leadership. The Templars of this age, so we heard in Metz at the time, are definitely both men and women.
I am all too happy to ignore such calls. But when I think of the somewhat lost youth, I feel my heart beating. It is up to us to come up with a modern ‘template’ for these 21st century knights and for this age-old universal thought. So that it doesn’t remain something from the history books, but becomes a powerful reminder of a spark within us that gives us freedom and joy and hope. I grant it to all generations today. And in all honesty also myself.
PS. We are holding another New Templar meeting in April in Tomar, and it would be nice if young people also felt called. More info: https://connecting-the-dots.eu/events/the-new-templars-ii-tomar/
DUTCH VERSION
EEN RIDDERLIJK VERHAAL
Tijdens onze driejarige tocht door het onbekende werd ik nauwelijks aangezet om externe informatie op te doen. Je zou denken dat zo’n tocht een enorme ruimte aan vrije tijd zou geven, tijd om te lezen en allerlei leuke dingen te doen waar je anders nooit toe komt. Maar de tocht op zich slorpte zoveel aandacht op en vroeg me om zodanig in het hier en nu te blijven dat er voor lezen geen tijd leek te zijn. “Hup, uit dat hoofd!”, was de grote opdracht all the way. En achteraf gezien was dat maar goed ook. Want het niet-weten maakt dat je, lopend in de mist, puurder op je instincten moet afgaan en je niet kan laten afleiden door wishful thinking of verhalen die je zelf graag wil geloven. En daardoor ergens kan belanden waar je nooit aan gedacht zou hebben, maar waar je blijkbaar echt moet zijn. Om welke reden dan ook. In mijn geval in Portugal en preciezer nog: in Tomar.
Nu we hier al enkele maanden wonen en we binnenkort een vierdaagse houden in de stad, heb ik besloten eindelijk het boek te lezen dat we al een jaar probeerden te bemachtigen, maar dat ons steeds ontglipte: First Templar Nation van de Portugees-Britse onderzoeker Freddy Silva. Een boek dat zijn onderzoek omschrijft over Portugal, meer bepaald het Portugal uit de 12e eeuw, waar allerlei groeperingen een soort utopisch rijk probeerden neer te zetten.
En hoe meer ik lees, hoe meer mijn mond openvalt om de vele thema’s waar we mee in aanraking kwamen in ons leven, die op een of andere manier blijken samen te vallen op deze plek. Het lot heeft zo zijn eigenaardige manier om je in de rug te duwen en je toe te fluisteren dat je iets te doen hebt wat je zelf nooit of te nimmer zou willen bedenken. Of waar je je maar schoorvoetend aan gewonnen wil geven. Iets wat soms te weird lijkt en waar het gewone leven je dan maar al te graag steeds weer vanaf houdt. I plead guilty.
Toen we een paar jaar geleden vanuit Orval de stad Metz bezochten, een van de vroegere hoofdsteden van het Merovingische rijk Austrasië (uit de 6-7e eeuw nC), kregen we – aan een oude tempelierskapel – de boodschap dat we de jonge tempeliers weer op te roepen hadden. Omdat de jongeren van vandaag dit soort kompas nodig zouden hebben om weer in de toekomst te geloven. Ergens begrepen we wel wat er gevraagd werd; er moet de nieuwe generaties een hoopvolle visie op mens, samenleving en toekomst geboden worden, willen ze nog enigszins zin vinden in de wereld van vandaag. Maar hoe we daar in de 21ste eeuw het idee van tempeliers in moesten weven, was ons en zeker mij totaal vreemd. Ik wist vaag van de tempeliers af, maar ik vind het verleden vaak te beladen en vol tegenstrijdige verhalen om er constructief mee aan de slag te gaan. Dus vergaten we die oproep al even gauw weer.
Tot we hier in Portugal belanden, precies in de oude hoofdstad van die befaamde tempeliers. En ik dus dat boek van Freddy Silva onder ogen krijg en daarin ontdek hoe sterk de link is tussen Orval waar we al jaren werken, en Portugal. Tussen ‘onze’ Godfried van Bouillon, the flemish nobel knight with Merovingian blood, die in vol ornaat op de Koningsplein in Brussel staat te blinken, en de eerste tempeliers-koning Afonso Henrique van Portugal. Tussen de tijd van de tempeliers en deze tijd. Tussen het gebied in Portugal waar we beland zijn en Israël.
Silva documenteert hoe in het gebied van Portugal waar we nu wonen in de vroege 12e eeuw een netwerk van hoofse mannen – reizende tussen Orval, Bourgondië, Portugal en Jeruzalem – een sterk en invloedrijk netwerk creëerden van Knights Templar. Dat waren – zo begrijp ik uit zijn relaas – niét de historisch gekende tempeliers die pelgrims beschermden op hun route naar Jeruzalem. Dat waren ook niet de plunderende kruisvaarders die deze heilige gebieden wilden veroveren en soms ravages aanrichtten. Het was in tegendeel een handvol ingewijde mannen die in vrede wilden leven met de andere culturen en die een ondergronds gegaan gedachtegoed wilden belichamen, beschermen en doorgeven. Een gedachtegoed dat draaide om eenvoud, het hart, het innerlijk verbinden van licht en donker en persoonlijke bevrijding – een ideaal waar de katholieke kerk niet bepaald om stond te springen.
Natuurlijk kenden Ton en ik die oude gnostische verhalen wel. We associeerden ze met de tijd van de 18e dynastie in Egypte in het 2e millennium voor Christus, met de druïdische kennis bij de oude Kelten, met de Essenen rond het begin van de jaartelling, met de Merovingers in de 6e-7e eeuw in centraal Europa, met de katharen rond de 12e eeuw in Frankrijk, en ergens ook met de tempeliers in datzelfde land. Alsof het gedachtegoed om de zoveel eeuwen weer ergens opgang wilde maken. Maar we hadden geen idéé dat Portugal in deze ook maar een rol speelde en zeker niet zo’n belangrijke. Want – zo vertelt Silva – het is precies in the county of PortuCale dat aan het prille begin van de 12e eeuw alles werd voorbereid om de eerste Templar Nation te stichten: een land dat geregeerd werd door een koning die zelf Templar Knight was, met de goedkeuring van een paus die zelf ook tot het broederschap behoorde. En het is wellicht daarom dat datzelfde land sinds de 13e eeuw de expliciete traditie heeft warmgehouden om het derde millennium voor te bereiden, een tijdperk waarin spirit ons rechtstreeks zou inspireren zonder tussenkomst van welke kerk of andere zogezegde gemachtigde dan ook.
Zoveel puzzelstukken die samenvallen. Dat wil ons iets vertellen. Dat wil mij iets vertellen. Want naast het grote historische verhaal ben ik ook altijd op zoek naar het kleine verhaal. Wat betekent dit concreet voor mij, voor de mensen rondom mij in deze tijd? En als ik daarop mijmer, voel ik het stuk in mij dat soms verloren loopt in deze wereld, het stuk dat niet meer weet waar dit allemaal naartoe moet. En dan moet ik denken aan de jongeren die richting en wegwijs zoeken om hun toekomst uit te bouwen. En besef ik hoezeer zij nood moeten hebben aan een sterk ideaal, aan een nieuw verhaal. Een verhaal aangepast aan deze tijd, maar dat tegelijk niet op drijfzand is gebouwd. Integendeel, een verhaal dat diep geworteld is in een essentie van ons mens-zijn. Dat diep verankerd is in een traditie, in iets wat veel groepen mensen voor hen hebben willen waarmaken en neerzetten. Iets universeels dat in verschillende culturen heeft bestaan en waarvan de kern nooit echt verloren is gegaan. Zodat er vanuit die kern in alle tijden weer iets nieuws kan worden opgebouwd wat past bij dat tijdperk.
Roep de tempeliers van deze tijd weer op, hoorden we dus destijds in Metz, zowel mannen als vrouwen. Nu we in Tomar zijn beland, lijkt er geen ontsnappen aan. Hier wil iets herinnerd worden dat waardevol kan zijn voor nu en de tijden die komen. Een gedachtegoed dat eerder naar binnen kijkt dan naar buiten. Dat licht en donker weet te omarmen. Dat vrouwelijk en mannelijk en andere tegengestelde polen weet te verbinden. Dat oproept tot broeder/zusterschap en tegelijk tot eigen verantwoordelijkheid en persoonlijk leiderschap.
Ik ga al te graag voorbij aan zulke oproepen. Maar als ik aan de wat verloren lopende jongeren denk, voel ik mijn hart opspelen. Aan ons om een modern template te bedenken voor deze 21ste eeuwse ridders en voor dit eeuwenoud universeel gedachtegoed. Zodat het geen vreemdsoortig iets uit de geschiedenisboeken blijft, maar een deugddoende reminder wordt aan een vonk in onszelf die ons vrijheid en vreugde en hoop geeft. Ik gun het alle generaties van vandaag. En in alle eerlijkheid ook mezelf.
PS. In april houden we weer een New Templar-bijeenkomst in Tomar, en het zou mooi zijn als ook jongeren zich geroepen zouden voelen. Meer info: https://connecting-the-dots.eu/events/the-new-templars-ii-tomar/
