(Dutch version underneath / Nederlandse versie onderaan)
Street artist Banksy drew a hole through the Palestinian wall. Our friend Marc sends us the picture – reminding us that creative minds can always find solutions to unsolvable problems. We are still waiting at the Israelian border, hoping to be allowed in. If only we could make a hole like that. It would set us free. Watching the skies we see birds flying over from one country to another, they don’t care about the border. What do borders and limits mean? Why do we meet them? Is it an invitation to let go of frustration and desire? An invitation to see what is still possible? Or perhaps a way to discover that there is no limit at all, but in our heads? Within limits, the possibilities are as unlimited as without, the poet Jules Deelder once wrote. Can borders stop us from really doing what we have to do? And then, what is it we have to do? What does life really want from us? We keep on asking us these questions.
Our friend Meital keeps on hoping that we can come to her, the mere thought of us getting closer seems ot be holding her up somehow. For several weeks now, she has been waiting in a sterile room for the amount of white cells in her blood to rise. Every day I visualize a protective golden cocoon around her, and lots of friends in Israel and beyond energetically hold space for her process as well – as even yoghurt bacteria could threaten her health these days, or so she tells us. We exchange messages every day, and the closer we get, the more intensely connected we seem. As if we embody her connection to the outside world.
Or should we see it the other way around: is it her who is pulling us into our soul mission? Is it her presence that makes us do what we are supposed to do? Because if it weren’t for her, we might never have ventured this entire endeavor. Her state of health increased our sense of urgency and our love for her gives us the strength to step out of our comfortzone and overcome our inner resistances and fears. Some people that are dear to me cannot understand that we envision traveling in these times. Their judgement hurts, the more because it makes me realize that few people really know me and understand my deeper motives. But the sound of Meital’s soft voice alone makes me realise there are more important things at stake than my own little fears. While facing her own hardships, she is still able to relate to the bigger picture – and that is a real blessing.
What is it exactly, that attracts us into Israel? It feels like something is waiting there for us. The next piece of the puzzle. ‘Go to Israel and there you will find your tribe’, Ton heard this inner voice saying, some six months ago. But what does that mean? Which tribe…? Is there any reference to the story of Moses and his tribe, who wanted to get into the Promised Land? Seems very unlikely, and still the fact of us being here remembering these old stories, must have a meaning. Although at this point in time the ‘Land of Freedom’ seems to have changed into the opposite: a protected castle that no one can enter nor leave. Israelis are even sewing their own government to reopen the borders for a few days so that they can go on vacation to their beloved Sinai.
What is it that attracts Israelis to the Sinai? Is it their past or is it more than that? Could it be that it offers compensation for something they lack in their country? Israel has indeed become a yang area: masculine, rational, tough, possessed by control, security and technology. And as such it increasingly influences the world, even in the traditionally ‘feminine’ Europe Israel is now seen as an example of how to tackle the crisis.
Seen within this ‘yang’ context, Meital – lying in her hospital bed in the heart of Jerusalem – almost symbolically represents the opposite, the yin aspect: the soft, vulnerable, but inwardly powerful feminine that surrenders to the rules of life and death. For me Meital represents The Feminine in all its aspects. Physically there is something Jewish in her, as well as Spanish or Portuguese, Arab and even African. As a personality she embodies a rare mix of softness and strength, of wisdom and playfulness, of great beauty and simplicity, of acceptance and depth. Her first name, Meital, means morning dew, and Yihia, her family name: who will live. And so in my eyes she represents the fragile, hopeful, but vital feminine that has an enormous determination to live.
Her husband’s family name, Raz, means secret. During our trip Ton discovered that the word Sinai is derived from the word Sin, which refers to a moon god. Moon gods and goddesses refer to the night, the dark, the shadow, the subconscious, something that is secret and not seen. It all makes me think… Could it be that there is an energy hidden in the Sinai that is linked to that sublunary, dark and forgotten aspect of life, that humanity desperately needs, to rebalance the earth? A feminine force that has been smothered and needs to be raised from the ashes? Is that maybe why the Israelis are so fond of this area, and flood its many idyllic beach camps for a holiday: to rediscover an aspect of themselves that has gone lost in everyday society?
‘I find an essential part of myself here, something that has gone lost in my daily life’, Marianna confirms. Marianna is an Israeli friend who crossed the border to spend a few days in the Sinai with us. ‘The soft sand, the sea, the salt on my body… When I’m here it feels like I’m making love to the earth’, she says. The feminine embodiment at its best.
I must say that being in the Sinai, I too feel more aware of my body than ever before. The longer we spend time in that Sinai void, the more I feel I am merging with the rocks and sand and sea surrounding me. When lying in a beach cabin in the early morning in union with my partner, it almost feels like my womb is the Sinai. My pelvic literally starts vibrating and shaking, as if it literally wants to shake loose an energy, stuck in the underground of the desert. Like a volcano would want to erupt or an earthquake would want to stir old layers of the earth that have been stuck for too long. Quite surprisingly the energy doesn’t feel like a destructive power reacting to all injustice inflicted on the earth, as one might think, but it feels like an enormous force of love and joy, an eruption of life, wanting to finally show itself, after eons of oblivion.
I know it sounds totally absurd, but the sensation is so strong that morning that I can hardly neglect it.
I can’t help but thinking of Meital, as if there were an analogy. If underneath the dead rocks of the Sinai lies a hidden power, could it be that underneath her feeling of inertia and death, there lies a deeper force? A force of joy, that wants to erupt to life? Could it be that despite the apparent lack of white bloodcells in het blood, there still is a spark of energy and pugnacity that wants to be reactivated?
I know it sounds absurd, and I don’t want to give myself and her false hopes, but I can’t help but asking me that question: could there be any way that we could help her release this hidden force?
(to be continued)
ZIJ DIE ZAL LEVEN
Banksy tekende een gat door de Palestijnse muur. Onze goeie vriend Marc, die onze reis van heel dichtbij volgt, stuurt ons de foto door via Whatsapp. Het beeld spreekt tot onze verbeelding. Wij proberen nog steeds tevergeefs in Israël te geraken. Konden we maar zo’n gat slaan, zuchten we. Ondertussen vliegen vogels over van het ene land naar het andere, zij trekken zich niets aan van een grens. Wat betekenten grenzen, wat betekent een limiet? Is het een uitnodiging om frustratie en verlangen los te laten, een uitnodiging om te zien wat wel mogelijk is, of om te ontdekken dat er geen grens is, misschien, behalve in ons hoofd? Binnen de perken zijn de mogelijkheden even onbeperkt als daarbuiten, zei Jules Deelder, nachtburgemeester van Rotterdam en dichter. Kunnen grenzen ons tegenhouden om werkelijk te doen wat we te doen hebben? En wat hébben we dan te doen? Wat wil het leven écht van ons? Het zijn thema’s die ons sterk bezighouden deze dagen.
Onze vriendin Meital blijft hopen dat we naar haar toe kunnen komen, alsof alleen al het idee dat we dichterbij komen haar op de een of andere manier staande houdt. Al enkele weken zit ze inmiddels in een steriele kamer te wachten tot de immuniteitswaarden in haar bloed willen stijgen. Ik visualiseer elke dag een beschermende gouden cocon rondom haar, en ook heel veel vrienden in Israël en erbuiten begeleiden haar proces in de energie, want zelfs de bacteriën van bioyoghurt kunnen haar deze dagen fataal worden, vertelt ze ons. Elke dag opnieuw wisselen we boodschappen uit, en hoe dichterbij we komen, hoe intenser we verbonden lijken. Alsof we voor haar een infuus zijn naar de buitenwereld.
Of moeten we het omgekeerd zien: trekt zij ons op deze manier naar onze zielsmissie? Want ware het niet voor haar, hadden we deze hele onderneming wellicht nooit gewaagd. Haar gezondheidstoestand verhoogt voor ons de sense of urgency en onze liefde voor haar geeft ons alle kracht om onze comfortzone los te laten en onze weerstanden en angsten te overwinnen. Sommige mensen die me dierbaar zijn, begrijpen totaal niet hoe we het in ons hoofd halen om in deze tijden te reizen. Het oordeel is niet ver weg. Dat doet pijn, ook omdat je hiermee beseft dat weinig mensen je echt kennen en je werkelijke beweegredenen kunnen vatten. Maar ik hoef nog maar aan Meitals warme, zachte stem te denken en die doemgedachten smelten weer weg als sneeuw voor de zon. Er zijn belangrijker dingen dan mijn eigen kleine angsten. En dat zij, ondanks haar uitdagingen, het grotere verhaal nog voor ogen kan houden, is een zegen.
Al sinds de herfst proberen we in Israël te geraken. Om haar bij te staan, dat zeker, maar niet alleen dat. Het is alsof er ons in dat land iets wacht dat ons verder kan helpen op onze weg, een wegwijzer naar onze toekomst. ‘Go to Israel and there you will find your tribe’, kreeg Ton een half jaar geleden te horen, toen we notabene in Rwanda waren. Maar wat betekent dat? Wie is dan onze tribe? Of Tons tribe? Of moeten we het niet letterlijk nemen? Verwijzen de woorden naar iets anders?
Op dit moment krijgen het begrip Israel en tribe een heel eigen betekenis, omdat we zo benomen worden door het verhaal van Mozes en zijn volk, dat ons bijna symbolisch door deze trip begeleidt. Ook zij wilden het Beloofde Land bereiken. Maar ook Mozes geraakte er uiteindelijk niet. Gek genoeg lijkt het land van vrijheid ook niet meer zo beloftevol. Integendeel, het lijkt bijna verworden tot het omgekeerde: een gesloten burcht waar niemand uit of in geraakt. Israeliërs dagen zelfs hun eigen regering uit om de grenzen weer te openen, zodat ze op vakantie kunnen naar hun geliefde Sinai.
Wat trekt Israeliërs zo naar dat rotserige gebied in Egypte? Is het enkel hun geschiedenis, of is het meer? Is er in dat gebied misschien een compensatie te vinden voor wat er in hun land gecreëerd wordt, bedenk ik me, terwijl ik langs de rotsige kust loop. Israel is inderdaad verworden tot een erg yang gebied, mannelijk, rationeel, hard, bezeten door controle, veiligheid en technologie. Zelfs het traditioneel eerder feminiene Europa laat zich steeds meer inspireren door de Israëlische aanpak van de crisis.
Binnen die landsgrenzen zie ik hoe Meital, in haar ziekenhuisbed in hartje Jerusalem, symbolisch het prototype neerzet van het omgekeerde, de yinkracht: het vrouwelijke, kwetsbare, maar innerlijk weerbare stuk dat zich overgeeft aan de krachten van leven en dood. In mijn ogen staat zij voor het oervrouwelijke. Iets wat nauwelijks nog ruimte krijgt in onze samenleving, en al helemaal niet in deze crisis. Fysiek heeft ze zowel iets Joods, als Zuid-Europees, Arabisch en zelfs Afrikaans in zich. Ook qua persoonlijkheid belichaamt ze een zeldzame mix van zachtheid en kracht, van wijsheid en speelsheid, van grote schoonheid en eenvoud, van aanvaarding en verdieping. Meital betekent ochtenddauw, en Yihia, haar familienaam: zij die zal leven. Voor mij staat ze voor het fragiele, hoopvolle, maar levensnoodzakelijke vrouwelijke dat een enorme gedetermineerdheid heeft om te leven, om te zijn.
De achternaam die ze via haar man kreeg, Raz, betekent dan weer secret, geheim. Tijdens onze reis ontdekte Ton dat het woord Sinai voortkomt uit het woord sin, blijkbaar de naam van een maangod. Maangoden en –godinnen verwijzen naar de nacht, het donkere, de schaduw, het onderbewuste, de verinnerlijking, iets wat niet gezien wordt. Ligt in de Sinai een energie verborgen die te maken heeft met dat ondermaanse, dat donkere, dat stuk van het leven dat zodanig vergeten is dat er disbalans gekomen is, en waar mensheid en aarde weer zo’n behoefte aan hebben? Iets wat weer aangewakkerd dient te worden en uit het as mag herrijzen?
Is het daarom misschien, dat de Israeliërs zo gek zijn op dit gebied, en de vele idyllische beach camps komen bezetten: om op z’n minst tijdens hun vakanties een stuk terug te vinden dat in hun dagelijks leven versmacht wordt?
‘Ik kom hier absoluut thuis’, zucht Marianna, een vriendin die van de opening van de grens gebruik maakt om ons aan de kust op te zoeken, zodat we samen de terugtocht naar haar land kunnen beramen. ‘Ik vind hier een deel van mezelf dat ik thuis weer verloren raak. Dat zachte zand, die zee, het zout op mijn lijf. Als ik hier lig, lijkt het wel of ik de liefde bedrijf met de aarde’, zucht ze nog. De vrouwelijke lijfelijkheid ten top.
Ook ik voel in de Sinai mijn bekken meer dan anders aanwezig. Hoe langer we in die zanderige rotsige leegte zitten, hoe meer ik met het decor versmelt, en halfwakker in de vroege ochtend verbonden met mijn lief lijkt het wel alsof mijn bekken de Sinai is. Het trilt en schudt, alsof het met die beweging iets diep onder de grond wil wakkerschudden, letterlijk, iets ondergronds. Het blijft een mysterie voor me hoe sterk je de link met de aarde in je lijf kan voelen, alsof je soms tegelijk je lijf én de aarde bent. Ik vermoed dat wel meer vrouwen dit kennen. ‘Jij werkt enorm samen met de aarde’, zei een therapeut me ooit, 20 jaar geleden inmiddels. Ik moet ‘m toen heel vreemd hebben aangekeken. Ik snapte totaal niet wat hij bedoelde. Hij za toen iets aan me dat ik nog niet zag. Nu weet ik beter wat hij bedoelt – ook al blijft het voor een stuk mysterie. Maar ik vermoed dat het dat is wat Da Vinci wilde zeggen, met zijn homo universalis, en ook andere ingewijden en mystici: dat de mens een kosmisch wezen is dat hemel en aarde in zijn lijf kan bevatten. Hoe het ook zij, door me via mijn eigen lichaam met het Sinaigebied te verbinden, voel ik in mijn bekken hoe zich een energie diep in de woestijnbodem losschudt. Iets wat er als een aardbeving of vulkaan zou kunnen uitkomen. De wraak van de aarde? Na zoveel misbruik zou je het bijna verwachten. En toch voelt de energie gek genoeg niet aan als kwaadheid of wraak, maar juist als een enorme liefde en vreugde, een eruptie van leven, van ergens deep within, die zijn doorgang zoekt om aan de oppervlakte uit te barsten. Het klinkt totaal absurd, maar de ervaring is die ochtend zo sterk aanwezig, dat ik er niet omheen kan.
Onder de doodsheid van de woestijn zit een diepe levenskracht verborgen. Het zou de openingszin van een fantasyboek of -film kunnen zijn, bedenk ik me. Maar de zin blijft in me hangen. Zou het kunnen dat onder schijnbare doodsheid veel meer levenskracht zit dan we durven hopen? En terugverwijzend naar onze lieve vriendin: zou het kunnen dat in haar bijna levenloze bloed toch een vonk van nieuw leven sluimert? Iets wat weer aangewakkerd kan worden tot een laaiend vuur? Ik duw de gedachte weg, omdat ik mezelf en zeker haar geen valse hoop wil geven. En toch laat de vraag me die verdere dagen niet los: zou er toch een manier kunnen zijn waarop we die levensenergie in haar kunnen helpen bevrijden?
(Wordt vervolgd)
