(Dutch version underneath / Nederlandse versie onderaan)
OFF WITH HER HEAD
Back in Plymouth, autumn is in full swing. The wind is blowing against the window and it is raining. Ton puts on a warmer jumper before heading to the harbor with his laptop, to write down his stories, and I sink into a lovely warm bath. I feel a bit shaky after the intensive weekend and need a day of rest before we move on to our next destination.
Floating in the warm water, I recall the many images that I have been seeing the last couple of days – and the insights that came to me with crystal clear clarity.
One of them is that almost archetypal image that overwhelmed me and that made me face a relentless truth; that I personally – or so it was shown – “carry pure evil within me”. And that by this I am “personally responsible for the world as we know it now”. Bam! In my face! I am petrified by the hardness of the image. Even though the last 10 years I have been working through the concept of the dark feminine and I have been embracing many shadow sides, that thorough insight really shakes me. As the Dutch author Rutger Bregman pointed out in his book Human Kind, we like to believe that most people are good and we especially like to believe that we ourselves are good. If other people see the world differently than we do, or make very different choices, we sincerely believe that they must be either extremely stupid or astonishingly bad, or they would never act accordingly. But we ourselves – almost all of us assume that we are intrinsically good.
Acknowledging that you carry pure evil within you – and thus a giant responsability – is not easy. But I feel the truth of it. In me – and perhaps in everyone. And I suddenly realize how incredibly important it is to recognize this personally, if we really want to change essentials in ourselves and in the world. At the core of yang is yin, and vice versa. In other words: when something comes to its extreme, the opposite is born. At the core of life is destruction or death. And in the deepest darkness the core of life can be born.
The opposite of evil is indeed live, literally. In the vision I see evil revealing itself as absence of life, absence of love, absence of heart and empathy – the place where the divine spark of life is being destroyed.
In a dual world we carry the potential of both poles within us; we can be extremely creative as well as extremely destructive, extremely loving and extremely ruthless. That night I realize that we can only bring about real change in ourselves and in the world, if we are willing to see our totality, the whole range of what makes us human. And if we stop projecting those parts we cannot face in ourselves, onto others – which is what is increasingly happening right now. If we want to transcend that eternal duality that creates pain, we are literally challenged to connect the lightest point in us with the darkest. That part of being human we hardly dare to believe in because it is too beautiful and wonderful, and that darkest aspect in us, that eternal blind spot, that we never face because it is too painful to acknowledge.
The beautiful thing is that the voice that makes me face this truth is in no way judgemental, but feels like pure love. As if life itself wants to show me what its opposite is. Not to judge me, but almost in an informative way, just to see the totality of things. You can’t go to that purest of light if you don’t take your darkest parts with you. And what is your darkest part?
A powerful insight, and yet I have to physically breathe and puff myself through it, because it almost literally takes my breath away. Not only my mind must accept that darkest of darkest part of me that has been revealed, also the cells in my body must swallow and digest it as well. As if consciousness enters the deepest of matter.
Talking about my mind… The second day of the weekend I am strangled by an eternal and repeated conflict between my mind and my heart. “Trust your inner voice, trust the process you are in, trust the wisdom of life…”, an inner voice whispers to me. But every time I want to surrender, my mind comes in again. It really drives me mad.
“Stop this, you cannot serve two masters!”, the voice finally says. “Is it your mind or your heart? You have to make a choice!”
Who is the master, and who is the servant? To help me choose, I am being shown repeatedly – it seems like hours – how different the world is that we create with our minds, and the world we create with our hearts. Our mind creates ingenious and artistic things, but often also ugly, disharmonious, painful and conflicting things… While the heart-created world shows itself as a paradise full of forms and colours and wonderful initiations. Wow.
“We just create what you emanate”, the voice tells me. “Whatever vibe or thought or impulse you send out, we put into form…” And before my eyes every conflict in thoughts is indeed manifested in form, so that I can actually see what I create. Wow. Could it be that this is really how the world – or our own world as we perceive it – comes about? And if so, which master do I want to serve? Which creation do I want to live in?
Could it be that this is the ultimate choice that we will all have to face in these times of change?
We are so desperately counting on our minds, hoping to find answers to all of our problems in rationality. In science. In technology. More so, cultural optimists expect the latter to solve all future problems we’ll be faced with. But it is so obvious that that path will turn out to be a dead end street, if it is not put in service of the heart. If we do not limit and lead the hopeful and forward-thinking yang, like water in a bath it will finally be swirled down in the middle pit of the yin, which is destruction and death.
Seen from a wider perspective it is quite clear: the many problems we face are too numerous to be solved with our mind alone. In addition, I see how our brains will soon start to sputter, how Alzheimer’s will increase, how we will go crazy in the head – because of the stress, too much and contradictory information, the not knowing, … but also because of the chemicals, the nanoplastics, … Our brains alone are not going to make it. We have to activate the intelligence of the heart, to continue see the bigger picture and create holistically and wisely.
The rain has stopped and the sky is opening again, as I look through the bathroom window that day. Between the dark clouds I see the red evening sky looming and I suddenly realize how true this insight is that I got. How nature or the Earth as it was handed over to us, is indeed the result of pure love, created through some gigantic heart. Nothing but love could have created such majestic beauty and harmony, fitting together wonderfully up till the smallest detail. Our rational creations – the houses, factories, bridges, roads… however cleverly and usefully conceived – are in disharmony with what nature has created.
The heart has this natural radiance, this divine inspiration, this spark of mastery that transcends the humane. How different would the world be if we all started creating from there…?
Later that day, I draw the card of Chinnamasta from a deck of cards, the goddess who beheads herself. The head must surrender to a deeper intuition, or even to a not knowing, freed from convictions and an urge to control. For years there has been a statue of a female bust on my bedside table, that too without a head. Let go of your head, was the message all over again. “Off with her head! ” the Red Queen in Alice in Wonderland would shout at me. The umpteenth piece of the Alice story that shows itself to me here.
I finally understand the fullness of the message, also in the context of the worldly transformation we are in. If we really want something to change in ourselves and in the world, we will definitely have to bow our heads and draw the card of the heart.
(to be continued)
OFF WITH HER HEAD
Terug aangekomen in Plymouth blijkt de herfst zijn volle intrede te hebben genomen. De wind waait stormachtig tegen het raam en het regent. Ton trekt een dikkere trui aan en zet zijn muts op, voor hij met zijn laptop naar een cafeetje bij de haven trekt, en ik laat me zakken in een heerlijk warm bad. Ik voel me wat shaky na het intensieve weekend en heb een dagje rust nodig, voor we weer verder trekken naar onze volgende bestemming.
Dobberend in het warme water overloop ik de vele beelden die ik de afgelopen twee dagen voor mijn geestesoog heb zien passeren, en de inzichten die plotseling kraakhelder in me opkwamen.
En weer zie ik dat bijna archetypische beeld dat me de afgelopen dagen overviel, waarmee ik meedogenloos een waarheid onder ogen moest zien; de ultieme schaduw van het zijn. Namelijk dat ik – persoonlijk, of zo werd het toch getoond – “de kern van het kwaad in me draag”. En dat ik dan ook “verantwoordelijk ben voor de wereld zoals we hem nu kennen”. Bam. In my face. Ik schrik me te pletter door de hardheid van het beeld. Ook al heb ik me de afgelopen jaren veel beziggehouden met het donkere vrouwelijke en het omarmen van schaduwkanten, toch slaat dat inzicht binnen met een besef dat me door elkaar schudt. Niemand ziet graag de kern van slechtheid in zichzelf. Zoals Rutger Bregman in zijn boek al liet weten, geloven we graag dat de meeste mensen deugen en geloven we vooral graag van onszelf dat we intrinsiek goed zijn. Als andere mensen de wereld anders zien dan wij, of heel andere keuzes maken, dan geloven we ook oprecht dat ze ofwel heel dom ofwel heel slecht moeten zijn, anders zouden ze dat nooit doen. Maar zelf zijn we – daar gaan we bijna allemaal vanuit – intrinsiek goed.
Zo zwart op wit meekrijgen dat je de kern van het kwade – of in het Engels: pure evil – in je draagt, is geen prettig nieuws. Ik schrik ervan, omdat ik plotseling ook voel hoe waar het is. Voor mij – maar wellicht voor iedereen. In onze duale wereld is het een intrinsiek deel van mens-zijn, en ik besef plotseling hoe ontzettend belangrijk het is dit persoonlijk te onderkennen, willen we echt iets essentieels aan onszelf en de wereld kunnen veranderen. In de kern van yang zit yin, en omgekeerd. Maw: als iets tot zijn extreem komt, wordt het omgekeerde geboren. In de kern van leven zit destructie of dood. En in de diepste duisternis zit de kern van leven. Niet voor niets in het omgekeerde van evil ook live. Evil laat zich in mijn beeld dan ook zien als afwezigheid van leven, afwezigheid van liefde, afwezigheid van hart en empathie – of daar waar de goddelijke levensvonk vernietigd wordt. In en door ieder van ons.
In een duale wereld dragen we de potentie van beide polen in ons, en kunnen we zowel extreem creatief als extreem destructief zijn, extreem liefdevol én extreem meedogenloos. Ik besef ook dat er maar echte verandering kan komen in onszelf en in de wereld als we bereid zijn onze totaliteit te zien, en als we stoppen met die stukken die we niet in onszelf willen zien op anderen te projecteren. Willen we de eeuwige dualiteit overstijgen, dan worden we letterlijk uitgedaagd om het lichtste puntje in ons (waar we niet in durven te geloven omdat het te mooi en wonderlijk is) hebben te verbinden met dat donkerste puntje in ons (dat als een blinde vlek meestal duister en onbekend blijft omdat het te pijnlijk is).
Die nacht voel ik ook hoe de stem die me bij dat inzicht brengt, pure liefde is. Alsof het leven zelf me wil laten zien wat haar omgekeerde is. Niet om me te veroordelen, maar bijna informatief, voor de totaliteit der dingen. Omdat je niet naar dat pure licht kan gaan als je de pure duisternis niet meeneemt. En toch moet ik me die nacht fysiek door dat inzicht heen ademen en puffen, want het ontneemt me bijna letterlijk de adem. Iets met het hoofd weten, is heel anders dan het in elke cel doorvoelen.
Mijn hoofd speelt overigens een hoofdrol in de tweestrijd die ik dat weekend onderga. Eindeloos word ik die dagen in een innerlijke dialoog gebracht tussen mijn hoofd en mijn hart. Vertrouw op je innerlijke stem, op het proces waar je in zit, op het leven… hoor ik, keer op keer. Maar telkens als ik me eraan over wil geven, komt mijn hoofd er weer tussen. Ik word er waarlijk gek van. Tot een diepe stem me tot stilstand buldert: “Stop! Je kan geen twee meesters dienen! Hoofd, hart, je moét echt kiezen wie je wil volgen.”
Wie is de meester, en wie is de dienaar? Om me te helpen kiezen krijg ik in alle toonaarden te zien hoe verschillend de wereld is die we creëren met ons hoofd, en de wereld die we creëren met ons hart. De wereld die we creëren met ons hoofd is soms ingenieus en artistiek, maar vaak ook lelijk, disharmonieus, pijnlijk en conflictueus… De wereld die we creëren met ons hart toont zich compleet en paradijslijk. Wow.
“Wij creëren wat jij uitstuurt”, spreekt een diepe stem me toe. “Welke energie, gedachte of impuls jij ook uitstuurt, wij zetten het meteen om in vorm…” En als om die woorden kracht bij te zetten, zie ik ook prompt letterlijk hoe elke gedachtetwist instant in beelden wordt omgezet, zodat ik gewoon kan zién wat ik uitstuur. Zou het kunnen dat dit werkelijk de manier is waarop het leven – en mijn leven zoals ik het ervaar – tot stand komt? En als dat werkelijk zo is, welke meester wil ik dan dienen? Dien ik het hoofd met m’n hart, of dien ik het hart met m’n hoofd? Voor welke creatie wil ik gaan?
En is dit misschien de ultieme keuze die ons allen voor de voeten wordt geworpen deze tijden?
We willen zo graag alles met onze mind oplossen. De hersenen staan centraal in ons huidige tijdperk, rationaliteit en technologische oplossingen staan hoog aangeschreven. Meer nog: cultuuroptimisten verwachten er alle heil van. Alleen besef ik ineens hoe doods en harteloos die weg dreigt te worden, als hij los komt te staan van het hart. De hoopvolle en vooruitstrevende yang die niet op tijd begrensd wordt, draait zot en spoelt zichzelf kolkend weg in het middelste putje van de yin, de vernietiging van leven, de dood.
Vanuit het hart bekeken is het duidelijk: de vele problemen waar we mee te kampen krijgen, zijn te talrijk om ze met onze mind alleen op te lossen. Bovendien zie ik hoe onze hersenen straks zullen beginnen te sputteren, hoe Alzheimer gaat toenemen, hoe we gek gaan worden in de bovenkamer – van de stress, de veelheid, de tegenstrijdigheid, het niet meer weten, van de chemische stoffen ook, de nanoplastics, de chemicaliën… Onze hersenen alleen gaan het niet redden. Met ons denken alleen rijden we onszelf in een fuik. We moéten het hart als denkcentrum gaan activeren, willen we het grotere plaatje blijven zien en holistisch en liefdevol creëren. Alleen zo kunnen we gaan handelen vanuit wijsheid.
De regen is opgehouden en de lucht is alweer opgetrokken als ik door het raam van de badkamer naar de horizon kijk. Tussen de donkere wolken zie ik de rozerode avondlucht opdoemen en ik besef ineens hoe waar dit inzicht is. Hoe de natuur of de Aarde zoals we hem gekregen hebben, werkelijk het resultaat is van pure hartscreatie, van pure liefde. Niets anders dan liefde kan zo’n majestueuze schoonheid en harmonie hebben gecreëerd, een geheel dat zo wonderlijk en gedetailleerd in elkaar past. Wat we met ons hoofd creëren – ik glijd met mijn ogen over het landschap en zie huizen, fabrieken, bruggen, wegen… – hoe slim en nuttig ook bedacht, disharmonieert met wat de natuur heeft neergezet. In het hart zit een vanzelfenergie, een bevlogenheid die meespreekt, een goddelijke inspiratie, een vonk van meesterlijkheid die het kleinmenselijke overstijgt. Hoe anders zou de wereld eruitzien als we allemaal van daaruit zouden gaan creëren…?
Later die dag trek ik uit een kaartendeck de kaart van Chinnamasta, de godin die zichzelf onthooft. Het hoofd moet zich overgeven aan een diepere intuïtie, of aan een niet weten, bevrijd van overtuigingen en een drang tot controle. Jarenlang heeft op mijn nachtkastje een beeldje gestaan van een vrouwenbuste, ook weer zonder hoofd. Laat je hoofd los, was de boodschap telkens weer. “Off with her head!” zou ook de Rode Koningin in Alice in Wonderland me toeroepen. Het zoveelste stukje van het Alice-verhaal dat zich hier aan me toont.
Eindelijk begrijp ik de volheid van de boodschap, ook in het kader van de wereldlijke transformatie waar we in zitten. Als we werkelijk willen dat er iets verandert in onszelf en in de wereld, dan zullen we het hoofd moeten buigen en zullen we de kaart van het hart moeten trekken.
(wordt vervolgd)
